FOPA 2025

Tegoroczny Festiwal Otwartych Pracowni Architektonicznych zaczniemy na Śląsku, w siedzibie pracowni Konior Studio (7 kwietnia o godzinie 13.00), później przeniesiemy się do Poznania, gdzie zajrzymy do biura PL.architekci (8 kwietnia o godzinie 13.00). Wydarzenie zakończymy w Szczecinie, w siedzibie pracowni Analog (11 kwietnia o godzinie 13.00). Transmisje na żywo oglądać będzie można na Facebooku i YouTubie A&B!

Ola Kloc: Skąd wzięła się nazwa pracowni?

Piotr Śmierzewski: Słowo ANALOG brzmi trochę, jak program, i o to zapewne chodziło w trochę spontanicznie nazwanej pracowni. To, że w pracowni stoi kilka gramofonów i wiele płyt winylowych nie jest przypadkiem. Analog znaczy dla mnie prawdziwie. W swojej praktyce staramy się wykorzystywać sprawdzone, tradycyjne techniki projektowe. Robimy prawdziwe, trójwymiarowe modele, które pojawiają się na różnych etapach projektowych. Porozumiewamy się za pomocą szkiców, wieszamy rysunki na ścianach po to, żeby się z nimi bez przerwy konfrontować, żeby były obok, podobnie jak modele. Wykorzystujemy oczywiście bardziej współczesne narzędzia, ale tych starych nie porzucamy tylko dlatego, że nowe wydaje się być szybsze i wydajniejsze.

OK: Pracownia to dla nas…

PS: Przede wszystkim ludzie – o różnym doświadczeniu, kompetencjach i wrażliwości, z którymi staramy się tworzyć zespół. Naszym celem nie jest jednak budowa dużego, kilkudziesięcioosobowego biura, ale raczej 3-4 zespołów projektowych, z których jeden stale pracuje nad konkursami. Ale Pracownia to także miejsce. Od samego początku wiadomo było, że nie chcemy wynajmować powierzchni biurowej, tylko mieć ją na własność, po to, żeby zachować jej trwałość i ciągłość. Wierzę w to, że przestrzeń, w której pracujemy wypełnia się ideami o których rozmawiamy, że one się w niej odkładają i zostają na zawsze. Pracownia to dla nas coś w rodzaju spichlerza (magazynu) przechowującego nasze doświadczenie i myśli. Stąd też ta ilość modeli, które są najbardziej wyraźnym przykładem materializacji architektonicznych idei. Integralną częścią naszej pracowni jest biblioteka, którą staramy się na bieżąco uzupełniać, a której najcenniejszą częścią jest komplet wydawanego od 1947 roku czasopisma Architektura.

OK: Czego dotyczył wasz pierwszy wspólny projekt?

PS: Pracownia ANALOG istnieje od 2016 roku, i pomijając projekty HS99, które wtedy kończyliśmy, pierwszym projektem był wygrany przez nas konkurs na Centrum Rewitalizacji we Włocławku. Zysk z tego projektu przeznaczyliśmy w 2018 roku na stworzenie naszej drugiej siedziby w Szczecinie. Pierwszym wspólnym projektem wykonanym w nowym miejscu był konkurs na Akademik Uniwersytetu Warszawskiego na Służewcu w Warszawie, za który otrzymaliśmy 3. nagrodę. W tym samym roku zaczęliśmy prace nad konkursem dla Fabryki Pełnej Życia w Dąbrowie Górniczej, za który dostaliśmy już 1. nagrodę. To chyba byłby ten właśnie ?założycielski? projekt dla naszej pracowni. Projekt nowego centrum miasta, z którym jesteśmy już 7 lat, a którego realizacja zaczęła się parę miesięcy temu. Wypracowaliśmy metody i sposób pracy nad projektami konkursowymi i szerzej koncepcyjnymi, którymi posługujemy się do tej pory.

OK: Wymarzony projekt to…

PS: Najwięcej czasu poświęcamy obiektom użyteczności publicznej, ale tym najważniejszym dla nas projektem byłoby dobrze zaprojektowane, współczesne osiedle mieszkaniowe. To, w jaki sposób powstaje obecnie w Polsce przestrzeń do zamieszkania jest nie do zaakceptowania. Cieszymy się, że w wygranym przez nas konkursie na TBS w Stargardzie możemy przestrzeń do zamieszkania projektować bez deweloperskiego gorsetu. Takie projekty, jak ten mogą małymi krokami zmieniać społeczne oczekiwania co do sposobu zamieszkiwania przestrzeni. Doświadczenie zdobywane na tym projekcie chcielibyśmy móc w przyszłości wykorzystać, a nasze przemyślenia na ten temat dalej rozwijać.

OK: Naszym ulubionym narzędziem projektowym jest…

PS: Bez wątpienia jest to fizyczny model, z którym pracujemy na każdym etapie projektowym. Od szybkich, wykonanych ze styroduru i kartonu wielowariantowych modeli koncepcyjnych, po te ostateczne, z końcowej fazy projektu, trwalsze, z drewna. Nie staramy się tutaj o własny styl budowy modeli, raczej skupiamy się na jego fizycznej obiektywności. Nasze modele pod względem wizualnym mogłyby stać w każdym biurze.

OK: Czy zespół ma jakieś swoje stałe zwyczaje / rytuały?

PS: Staramy się takie zwyczaje sukcesywnie wprowadzać i pielęgnować. Każdy tydzień zaczynamy od poniedziałkowego spotkania o godzinie 10:00, w którym omawiamy to, co udało nam się zrobić w poprzednim tygodniu i zadania na nadchodzący tydzień. W czasie takich spotkań zespołu rozmawiamy także o stanie finansów firmy, nie ukrywamy tego, wręcz przeciwnie, uważamy, że taka otwartość buduje poczucie bezpieczeństwa i odpowiedzialności.

Zdarza nam się kończyć tydzień piątkowym lunchem o 14:00, który sami przygotowujemy w naszej pracowni. Czasami zapraszamy też na taki lunch gości ze Szczecina lub przebywające w mieście koleżanki i kolegów z branży, najczęściej są to goście organizowanego przez SARP Szczecin cyklu wykładów “Zalew Architektury”.

more about the ANALOG at FOPA: here 

AiB about CR

Architektura i Biznes o Centrum Rewitalizacji we Włocławku. 

“Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości we Włocławku to nie tylko budynek, ale i manifest zmiany społecznej. Powstałe w sercu zdegradowanego miasta, próbuje wprowadzać nowe życie, ukryte pod maską dobrze znaną mieszkańcom, reinterpretując przy tym historię oraz eksplorując możliwości symbolicznego przekazu w architekturze. Jak projekt pracowni ANALOG Architecture poradził sobie w miejscu, które po trzech trudnych dekadach wreszcie próbuje podnieść się z kolan? 

Transformacja ustrojowa nie wyszła Włocławkowi na dobre. W raporcie przygotowanym przez OPR IRMiR zaklasyfikowano go jako miasto stagnujące, a Piotr Witwicki, autor książki “Znikająca Polska”, określił je nawet mianem polskiego Detroit. Przemysł, który przyczynił się do jego sukcesu jeszcze w XIX wieku, a następnie podtrzymywał status miasta w czasach Polski Ludowej, podupadł, pozostawiając Włocławek w stanie postępującej degradacji społeczno-gospodarczej. 

Wobec tego procesu władze miasta zdecydowały się na opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji, który miał pomóc w aktywizacji społeczeństwa, stworzeniu nowych miejsc pracy oraz rozwoju kultury. W “znikającym mieście” brakowało jednak namacalnego bodźca rozwojowego, który mógłby zapoczątkować realne zmiany. Impulsem dla obrania nowego kierunku miało stać się Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości, wzniesione według projektu koszalińskiej pracowni ANALOG, wyłonionego w konkursie z 2017 roku. Po długiej, przebiegającej nie bez problemów budowie, CAiP, znane również jako Centrum Rewitalizacji, oddano do użytku pod koniec 2024 roku. Czy za jego eklektyczną fasadą faktycznie kryje się prawdziwa rewolucja? 

Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości we Włocławku

Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości we Włocławku zaprojektowano jako zespół trzech kubatur rozmieszczonych w granicach działki przy ulicy 3 maja 18. Pierwszą z nich stanowi budynek, który stanął w miejscu dawnej kamienicy wybudowanej w stylu historycznym. Początkowo projekt wyłoniony w konkursie architektonicznym zakładał zachowanie elewacji oraz bramy starej kamienicy wraz z odnową zdobiącego ją niegdyś detalu architektonicznego. Podczas budowy okazało się jednak, że konstrukcja jest w bardzo złym stanie.

Jak podkreślają architekci, ekspertyzy jasno wskazały, że ściana frontowa nie mogła zostać zachowana, wobec czego za zgodą konserwatora zdecydowano się na jej rozbiórkę. Elewacja została następnie pieczołowicie odtworzona, jednak za nią pojawiła się już zupełnie nowa struktura, swoją kubaturą bliska wcześniejszej budowli, która stała w tym miejscu. 

Od samego początku rozbiórkę planowano w przypadku oficyn znajdujących się na tyłach działki. Aby zachować pamięć o architektonicznej przeszłości tego miejsca, zespół projektowy zdecydował się na pozostawienie fragmentów ich murów obwodowych, sięgających wysokości dwóch kondygnacji. Nie zmarnował się również materiał pozyskany z rozbiórki. 

W miejscu oficyn pojawiły się dwie nowe kubatury w formie prostopadłościennych pawilonów rozpiętych pomiędzy murami wyznaczającymi granice działki. Oba zawieszono ponad poziomem gruntu, na wysokości drugiej kondygnacji dawnych oficyn. Pierwszy z nich, położony bliżej ściany frontowej całego obiektu, skomunikowano z budynkiem stojącym w miejscu kamienicy przy pomocy łącznika, również poprowadzonego na wysokości pierwszego piętra. 

Drugi z pawilonów, wyraźnie odsunięty wgłąb działki, został odseparowany od reszty zabudowań. Do środka zawieszonej nad ziemią bryły dostać się można przez niewielką klatkę schodową, spuszczoną do poziomu gruntu i umiejscowioną po północnej stronie budynku.

sekwencja w przestrzeni

Architekci opisują swoją realizację jako sekwencję przestrzenną. Istotnie, obserwując Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości zarówno z lotu ptaka, jak i z perspektywy pieszej, jawi się ono jako naprzemienny rytm kubatur i zaaranżowanych pomiędzy nimi przestrzeni. Przestrzenne “migotanie” rozgrywa się i w pionie, i w poziomie. Już za budynkiem frontowym, łącznik wyprowadzony na wysokość pierwszej kondygnacji wyznacza obszar pierwszego podwórka, otoczonego architekturą niczym atrium w rzymskiej willi czy wczesnośredniowiecznej świątyni. 

W dalszej części działki podwórko “prześlizguje” się pod pierwszym z nadwieszonych pawilonów, którego bryła zapewnia korzystającym z CAiP ochronę przed słońcem i opadami. Za pawilonem znalazł się plac o bokach wyznaczanych przez mury sąsiednich kamienic oraz bryłę drugiego z pawilonów. Ten zaplanowano jako niemal pustą przestrzeń, wyłożoną czerwoną cegłą i mąconą jedynie przez dwa niewielkie, kwadratowe pola wypełnione kamieniami. 

Sekwencja kończy się zielonym akcentem pod postacią ogródka partycypacyjnego, na którym oprócz trawy rośnie samotne drzewo. W kontekście trudnej historii, jaka spotkała tę część Włocławka w czasie II wojny światowej oraz już po jej zakończeniu, a także funkcji, którą Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości ma pełnić dla społeczności, wypełnione zielenią podwórko jawi się jako pełen nadziei zwiastun lepszej przyszłości. 

architektura all in one

Budynki Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości to jednak nie tylko formalna gra, ale przede wszystkim funkcje. Te są dla społeczności zdegradowanego Włocławka niezwykle istotne. Kompleks zaprojektowany przez pracownię ANALOG pełni w mieście kilka ról. Przyczynkiem do budowy obiektu było przyjęcie Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Włocławek, którego najważniejszym punktem było powstanie nowego budynku, wspomagającego proces odnowy kujawskiego miasta. W budynku znalazło się miejsce dla Wydziału Rewitalizacji, kawiarni obywatelskiej “Śródmieście Cafe”, banku pracy czy punkt doradztwa prawno-zawodowego, a także siedziba stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania.

W budynku frontowym, na dwóch ostatnich piętrach wydzielono ponadto pięć socjalnych mieszkań, przeznaczonych na wynajem dla uzdolnionych absolwentów szkół oraz studiów technicznych. Cztery spośród pięciu lokali zaplanowano jako dwukondygnacyjne, każde z nich składa się z pokoju z aneksem kuchennym sypialni oraz łazienki.

Pawilon w głębi podwórka przeznaczony został na rezydencję artystyczną. W środku znalazło się miejsce na pracownię oraz mieszkanie. Do funkcji pełnionej przez budynek dostosowano również przezierność elewacji, która z obu stron jest właściwie w całości przeszklona. Jedynie z tego obiektu można zerknąć przez zagadkową wyrwę w murze po zachodniej stronie działki. 

znacząca pustka

Czy pustka również może nieść przekaz symboliczny? W architekturze Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości we Włocławku tak właśnie się stało. Obiekt stojący w centrum dzielnicy dawniej zamieszkiwanej przez ludność żydowską w dużej mierze składa się właśnie z pustki, która jest przestrzenną pamiątką po Starej Wielkiej Synagodze, zaprojektowanej przez kaliskiego architekta, Franciszka Tournelle’a. Krótko po rozpoczęciu II wojny światowej, w październiku 1939 roku, bożnica została spalona przez nazistów, którzy oskarżyli miejscowych Żydów o podłożenie ognia. Zespół studia ANALOG postanowił upamiętnić budowlę, której fizyczny brak stanowi jeden z symboli zagłady, jaka miała miejsce we Włocławku. 

Prostokątna wyrwa w murze, znajdująca się na tyłach Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości, otwiera się na puste podwórko oraz niewielki park kieszonkowy, w miejscu, które przed wojną zajmowała Stara Synagoga. Z perspektywy pieszej przez otwór widać jedynie niebo.

Włocławek od nowa

Rewitalizacja we Włocławku nie zatrzymała się na Centrum Aktywizacji i Przedsiębiorczości. Jeszcze w 2020 roku miasto we współpracy z bydgoskim oddziałem SARP ogłosiło konkurs na zagospodarowanie kwartału pomiędzy ulicami Żabią, Brzeską, 3 Maja oraz Cyganka, gdzie powstać mają budynki Społecznego Budownictwa Mieszkalnego. Trzy lata później zorganizowano konkurs na projekt przebudowy Placu Wolności, prężnie działa również Wydział Rewitalizacji, który swoją siedzibę znalazło w nowym budynku zaprojektowanym przez pracownię ANALOG. Jego misją jest prowadzenie zarówno dużych akcji rewitalizacyjnych, jak i działań drobniejszych, w formie miejskiej akupunktury. Władze miasta zapowiadają, że CAiP to dopiero początek wielkiej metamorfozy Włocławka. Czy po świetnym starcie uda się utrzymać dobre tempo?” 

Przemysław Ciępka, AiB 

link do publikacji AiB: here  
more about the project: here 

CR

Revitalisation Center in Wloclawek published in Architektura Murator monthly. 

more about the project: here 

OVERMODERN

The latest issue of quarterly RZUT with the essay by Dominika Janicka i Michal Miroslawski (ANALOG) 

more: here 

WL-CR

Revitalisation Center in Baunetz

link: here

more about the project: here

Reflections on Architecture

The book published by Spectrum contains, among other things, reports from Piotr Smierzewski’s lecture at the STU Faculty of Architecture in Bratislava in October 2013. Unfortunately, the text contained incorrect information about the prize in the royal opera competition. 

Jak wypełnić pustkę po Ronecie. O kulturze konkursowej w Polsce. 

Interview with Michał Czeszejko from ANALOG along with Agnieszka Lewandowska and Maciej Kowalczyk (Archikonkurs) with Wojciech Mazan i Bartłomiej Poteralski from Rzut about competition culture in Poland. 

Spotykamy się dokładnie dwa lata po tym, kiedy na portalu ronet.pl, publikującym wyniki konkursów architektonicznych, pojawiła się wiadomość, że z dniem 31 grudnia 2020 zakończył on swoją działalność. Przypuszczamy, że nie rozmawialibyśmy dzisiaj, gdyby to się nie wydarzyło. Dla wielu młodych architektów i architektek Ronet był bez wątpienia uchylonymi drzwiami, przez które podczas studiów mieliśmy wgląd w polską scenę architektoniczną. Jego okres działalności zahaczył także o lata sprzed naszej praktyki, co pozwalało odtwarzać drogę rozwoju polskich biur oraz śledzić ich projekty od konkursu po realizację. Teraz, po dwóch latach pustki, powstał kalendarz Koergo i otwiera się portal Archikonkurs. Czy moglibyście opowiedzieć o tych inicjatywach?

Michał Czeszejko:
Kalendarz istnieje od roku, a jego celem jest informowanie o aktualnych konkursach. Koergo powstało w wyniku mojego zainteresowania konkursami w Polsce z racji tego, że sam wcześniej brałem w nich udział. Jest projektem hobbystycznym, aktualizowanym w miarę regularnie na tyle, na ile pozwoli wolny czas. Dzięki niemu wiem co się w projektuje w kraju i mam nadzieję, że jest to narzędzie przydatne nie tylko mi, lecz także całemu środowisku.

Maciej Kowalczyk:
Zanim zniknął Ronet, przyglądałem się zagranicznym portalom takim jak np. Competition Online [przyp. red. portal publikujący konkursy i ich wyniki z krajów niemieckojęzycznych]. Ronet właściwie nie był poświęcony tylko konkursom. Były tam przepisy, prywatne fotografie czy oferty pracy. Funkcjonował od początku lat dwutysięcznych i spełniał swoją rolę, więc na pewno jakiś brak po jego wygaśnięciu się pojawił. Myśleliśmy jednak już wcześniej, żeby zrobić to inaczej.
Nasze zainteresowanie konkursami wynika przede wszystkim z faktu, że jesteśmy architektami. W wielu mieliśmy okazję uczestniczyć i wciąż to robimy prowadząc biuro projektowe [przyp. red. 22Architekci]. Drugim powodem jest zaangażowanie w struktury Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich (OW SARP). Działamy tam w Kolegium Sędziów Konkursowych, którego jestem w obecnej kadencji przewodniczącym. Dodatkowo z ramienia SARP-u uczestniczę w grupie roboczej Rady Architektów Europy ACE. Jest to instytucja przy Komisji Europejskiej, która zajmuje się m.in. lobbingiem na rzecz szeroko pojętej jakości w zamówieniach publicznych, co dotyczy konkursów architektonicznych i przetargów. Okazuje się, że na poziomie europejskim wszyscy mamy bardzo podobne problemy, ale jesteśmy na różnych etapach w tym, co Niemcy nazywają Wettbewerbskultur, czyli kulturą konkursów architektonicznych.

….

W obu przypadkach tym, co was napędza jest chęć działania i wpłynięcia na środowisko. Ronet był w tym względzie prekursorem. Z naszych ustaleń wynika, że strona powstała w 2001 r., a pierwsze konkursy zaczęto publikować w okolicach 2003-2004 roku. Mamy więc praktycznie informacje z 20 lat, które razem z zamknięciem portalu przepadły. Czy kontaktowaliście się z panem Zbigniewem Filipkiem, właścicielem strony, żeby spróbować przejąć bazę archiwalnych konkursów, której odtworzenie będzie bardzo trudne?

M.C.: Przyznam, że mam dość ograniczoną wiedzę na temat tego jak funkcjonował Ronet. Zdarzyło mi się przeglądać prace konkursowe a raz, po otrzymaniu nagrody, wysłałem projekt do publikacji. Dla mnie kalendarz Koergo jest bardziej ukierunkowanym, pragmatycznym narzędziem, które działa w małej skali i rozwiązuje kilka dość precyzyjnych problemów. Zasadniczym jest ten, że nie ma centralnej bazy konkursów, z której można się po prostu dowiedzieć o ich podstawowych parametrach. To jest ta kwestia, o której wspominał wcześniej Maciej. Gdy rozpoczynałem rok temu działalność, nie było podobnego medium na polskim rynku.

Agnieszka Lewandowska: Prowadzimy archiwizację polskiej twórczości architektonicznej, która jest bezcenna. Najstarszy konkurs, do którego do tej pory dotarliśmy przy budowaniu bazy, jest z 2016 roku. Naszym celem jest również archiwizacja konkursów dwudziestowiecznych. Będzie to ogromnym przedsięwzięciem, bo leżą one gdzieś bardzo głęboko w archiwach. Naszym planem jest, aby je wszystkie udostępnić online.
Będąc na studiach korzystaliśmy z Ronetu przy projektowaniu, to była niezwykła baza wiedzy. Jak mamy zaprojektować szkołę? Wchodzimy na Ronet i patrzymy, jak robią to inni. Kiedy nie było dostępu do pewnych książek czy publikacji, ten portal był bezcenny. I właśnie to straciliśmy.
Macie rację, że największym problemem jest obecnie to, że wyniki czy ogłoszenia o konkursach są w tym momencie porozrzucane po Internecie. Naszym celem jest stworzenie portalu poświęconego wyłącznie konkursom.

M.K.: Kiedy dowiedziałem się o tym, że Ronet się zamyka, zadzwoniłem do pana Filipka. Ale niestety nie był zainteresowany tym, żeby swoją bazę danych przekazywać. Jest to 20 lat wiedzy, która znika, ale mamy nadzieję, że nie bezpowrotnie. Później, według naszej analizy prawnej, okazało się, że nie moglibyśmy jednak wykorzystać archiwum Ronetu.

Nie wiemy do końca, jaka była jego motywacja do prowadzenia portalu. A może my w jakimś stopniu postracjonalizujemy to, czym Ronet był? Może miał być stroną, która publikowała zdjęcia kolegów i koleżanek z wyjazdów wakacyjnych i przy okazji ogłaszała konkursy. Mamy znajomych, którzy w momencie pojawienia się informacji, że portal ma zniknąć, postanowili sami zapisać sobie wszystkie plansze. Takie ruchy wyłącznie podkreślają istotę problemu archiwizacji danych i otwartego dostępu (lub jego braku) do nich. W kontekście Waszych inicjatyw, istotnym wydaje się problem grodzenia wiedzy. Z jednej strony Archikonkurs chce stworzyć pełne archiwum, które będzie sięgało aż do początku dwudziestego wieku. Z drugiej strony Koergo publikuje konkursy, które dobierane są subiektywnie.

M.C.: Zasada jest prosta: skupiam się na architektonicznych konkursach realizacyjnych w Polsce, bo one mają największy wpływ na to, co się dzieje wokół nas. Publikuję również konkursy urbanistyczne, gdzie formą realizacji jest np. napisanie planu miejscowego. Konkursów wszelkiego typu jest tak dużo, że informowanie o nich byłoby pracą na cały etat. Z czegoś trzeba zrezygnować. Pierwsze do odsiania są konkursy ideowe, na które trzeba wpłacić sto dolarów wstępnego, w których w Jury zasiadają architektoniczni celebryci. Są one moim zdaniem dość karykaturalne i raczej nie służą naszej branży. Przyzwyczajają do tego, że praca architektów jest darmowa i oderwana od rzeczywistości. Jeżeli konkurs jest realizacyjny, to w zasadzie wystarczy. Nie odrzucam nawet tych z rażąco niską pulą nagród, choć mam tutaj duży dylemat. Wypisuję wtedy podstawowe parametry a decyzję o wzięciu udziału w konkursie pozostawiam zainteresowanym. Przyjmuję pozycję informatora.

Jak wyszukujesz konkursy, które potem pokazujesz w kalendarzu?

M.C.: W bardzo prosty sposób – przy pomocy wyszukiwarki internetowej, kilku adresów stron z publicznymi zamówieniami oraz portali branżowych, które przeglądam raz w tygodniu. Dodatkowo śledzę strony lokalnych oddziałów SARP, gdyż konkursy ogłaszane przez Stowarzyszenie stanowią około 60-75% wszystkich w Polsce.

….

Czy dostęp do bazy Archikonkursu będzie otwarty i bezpłatny?

A.L.: Archiwum i bazy aktualnych konkursów będą całkowicie otwarte i bezpłatne. Wprowadziliśmy możliwość założenia konta na naszej stronie. Odbiorcy daje to możliwość zapisywania ulubionych prac czy otrzymywania newslettera z informacjami o konkursach. Pozwala to również na kontakt i komunikację z użytkownikami strony oraz pomoże nam nasz portal rozwijać. Logowanie będzie potrzebne wyłącznie, aby mieć dostęp do plansz konkursowych.
Udostępnianie tej wiedzy jest kluczowe. Są konkursy w małych gminach publikowane wyłącznie w Biuletynie Informacji Publicznej, które docierają do niewielu architektów. Ostatecznie nierzadko złożona zostaje jedna albo dwie prace, co jest ogromną stratą dla środowiska i dla instytucji, która konkurs organizuje. W swoim serwisie wprowadziliśmy usługę Archialert, która wysyła maila do użytkownika w momencie, kiedy pojawia się nowy konkurs. Pozwoli to na szerokie udostępnienie informacji.

Czy jest szansa, żeby pójść krok dalej niż Ronet i publikacje wyników połączyć z udostępnieniem raportu z obrad sądu konkursowego, który w sposób przejrzysty (to znaczy przedstawiający krok po kroku proces decyzyjny) uzasadnia wyniki?

A.L.: Na podstronie konkursu archiwalnego publikujemy podstawowe informacje, takie jak lokalizacja, organizator, najważniejsze daty, członkowie jury konkursowego oraz krótki opis zadania konkursowego. Dodatkowo, ile pracowni było zgłoszonych i ile prac wpłynęło (jeśli takie informacje są dostępne). Przy nagrodzonych pracach pojawiają się opinie jury, więc w jakimś stopniu informacje z raportu przedstawiamy, przy czym nie publikujemy pełnego dokumentu.

….

Dużo tych spraw wraca do braku dobrze ugruntowanej kultury konkursowej. Jakie widzicie największe problemy procesu konkursowego w Polsce? Co jest dla Was jako potencjalnych uczestników, czerwoną flagą, żeby nie brać udziału w danym postępowaniu?

M.C.: Są to ewidentnie aspekty finansowe zabezpieczenie projektanta w całym procesie: budżet, nagrody i brak gwarancji realizacji. Chciałbym też, żeby cały proces był bardziej przejrzysty, żeby na końcu uczestnik też coś z tego miał, nawet jeżeli nie wygra. Żeby wiedział, co może zrobić lepiej. Problem, który widzę z perspektywy swojej inicjatywy, jest niedbałe przygotowanie konkursu przez organizatorów, na przykład brak plików cyfrowych czy też zdjęć z terenu inwestycji. Aspekty organizacyjne są tak naprawdę przerzucane na uczestników. Świetnie, że przywołujemy też przykłady zagraniczne. W Polsce brakuje mi systemu, który jest np. Niemczech, gdzie w części konkursów może brać ograniczona liczba biur architektonicznych, co wiąże się z gwarantowaną rekompensatą. Dzięki temu unikniemy postępowań, w których w pływa ponad sto projektów. Chyba nie muszę mówić, dlaczego jest to niekorzystne.

M.K.: Zgadzam się, największą bolączką konkursów jest etap przygotowania. Często nie jest on przez organizatora odrobiony. To kwestia analizy chłonności terenu, kosztorysu inwestycji czy założenia realnego budżetu na prace projektowe. Druga rzecz, o której Michał wspomniał, to nagrody. W Oddziale Warszawskim SARP przygotowujemy dokument z wytycznymi dla organizatorów, który proponowałby sposób kalkulacji wysokości nagród, tak aby środki otrzymane za wyróżnienie mogły pokryć koszty przygotowania pracy.

….

Na zakończenie rozmowy powiedzcie jaka byłaby wymarzona przez was forma konkursowa?

M.K.: Przed wszystkim dobrze przygotowana wcześniej przez organizatora, a więc taka, gdzie wykonano wszystkie te działania, o których mówiliśmy. Jeśli chodzi o samą formułę, jest to konkurs dwuetapowy poprzedzony na wzór niemiecki tak zwanym kolokwium, gdzie organizator przedstawia jeszcze raz ustnie, to co jest zapisane w regulaminie i odpowiada na pytania zainteresowanych. Często jest to połączone z wizją lokalną. Pierwszy etap powinien być też ograniczony do niezbędnego minimum. Ostatecznie, po drugim etapie, oczywiście oprócz nagród, należałoby przewidzieć zwrot finansowy, pokrywający koszt przygotowania prac. To zapewniłoby sukces organizatorom, ale i poczucie fair play uczestnikom.
M.C.: Chciałbym wyrazić wdzięczność osobom, które już dzisiaj działają przy organizacji konkursów i pracują na rzecz poprawy standardów. Wasze starania realnie wpływają na jakość przestrzeni wokół nas. Jednocześnie widzę siedem aspektów które moim zdaniem zbliżyłyby nas do ideału. Po pierwsze, konkursów powinno być więcej. Musimy wypracować szeroką argumentację, dlaczego ten demokratyczny proces jest lepszy od przetargu. Po drugie, projekt wygrywający w konkursie powinien być realizowany. W innym przypadku kolektywny wkład środowiska architektonicznego jest marnowany. Po trzecie, zakładany budżet inwestycji powinien być realny. Częstą praktyką jest zaniżanie przez zamawiającego kosztu realizacji, a w konsekwencji wynagrodzenia projektantów. Po czwarte, okres zadawania pytań do regulaminu powinien być ograniczony. Niedopuszczalne jest to, że na kilka tygodni przed oddaniem pojawia się odpowiedź, która diametralnie zmienia założenia projektowe. Po piąte, liczba uczestników powinna być do pewnego stopnia kontrolowana. Konkursy, w których przychodzi sto prac noszą znamiona loterii i marnują zbyt dużo wysiłku środowiska. Po szóste, wszystkie nagrodzone prace powinny być publikowane wraz z rzetelnym komentarzem sądu konkursowego. Budowanie racjonalnej argumentacji, która jest częścią dojrzałej debaty architektonicznej powinno być standardem. Po siódme, wszystkie nagrodzone prace powinny być publikowane kompletne, łącznie z opisem, i archiwizowane, oczywiście z poszanowaniem praw autorskich. Dostęp otwarty do takich zasobów pozytywnie wpłynąłby na poziom kultury architektonicznej.

… 

fot. Milad Fakurian z Unsplash 

more: here 

The Youth 

The latest issue of quarterly RZUT dedicated to the last WESTIVAL which took place in Szczecin in may this year.  With the interview with its curator Piotr Smierzewski. 

Gropius nie miał racji 

The Interview with Piotr Smierzewski about last edition of Westival and the new generation of polish architects. 

AiB about MBA in Krakow 

LPP by JEMS

Charakter architektury nawiązuje do przemysłowej przeszłości tej części gdańskiego Dolnego Miasta i wywodzi się z zabudowy typu halowego – o nowej realizacji JEMS Architekci pisze Piotr Śmierzewski. 

“Dolne Miasto to podobnie jak Nowy Port bardzo wrażliwy fragment Gdańska. To właśnie z tego powodu w tych dwóch problematycznych dzielnicach miasto postanowiło zlokalizować Centra Sztuki Współczesnej Łaźnia, których jednym z celów jest zmiana postrzegania tych rejonów. W przeciwieństwie do Nowego Portu Dolne Miasto zlokalizowane jest w bezpośrednim sąsiedztwie największej atrakcji turystycznej Trójmiasta – Starego Miasta w Gdańsku. Ten potencjał lokalizacyjny został zauważony przez jedną z największych w tej części Europy firm zajmujących się produkcją odzieży. Decyzja o “miejskiej” lokalizacji jej siedziby stała się ogromną szansą na rozwój dla zapomnianej nieco dzielnicy.

Obecność firmy LPP na Dolnym Mieście zaczęła się od przebudowy dawnej fabryki tytoniu. Zmiana funkcji przedwojennego budynku została dokonana w sposób bardzo intensywny, inwestor zrezygnował z możliwości tworzenia dużych otwartych przestrzeni, które już tam były, na korzyść wielu mniejszych pomieszczeń. W konsekwencji dawny fabryczny charakter budynku zanikł kompletnie. Wydaje się, że ten właśnie bezpowrotnie utracony charakter pierwszego obiektu miał wpływ na budowanie przestrzennej koncepcji rozbudowy firmy LPP. Struktura nowego budynku opiera się na dwóch komunikacyjno-instalacyjnych trzonach, zlokalizowanych po przeciwległych stronach, oraz opartej o regularną siatkę słupów przestrzeni pomiędzy nimi i wokół nich. Takie decyzje przestrzenne dają duże możliwości do aranżacji wnętrz, ich późniejszych modyfikacji i ciągłego dopasowywania się do aktualnych potrzeb.” 

(…) 

more: here  

Interview for Kruh published in “Jina Perspektiva”, in Czech. 

Factory Full of Life in A&B 09/2020 

Anna Cymer about the life of the Factory Full of Life. 

more about the project: here