ST-TBS

location: Stargard
project: 2022-23, Competition, 1st Prize  

 

Mieszkania społeczne to szansa na wprowadzenie nowej jakości do powstającej aktualnie w Polsce architektury mieszkaniowej. Zdominowana, przez nastawionych często przede wszystkim na zysk deweloperów, nie odzwierciedla ona współczesnych potrzeb mieszkaniowych. 

Schwarzplan – Część studialna projektu, który sankcjonuje i porządkuje istniejące ogródki działkowe

Studialna część pracy porządkuje obszar opracowania pomiędzy ulicami Spokojną, Różaną, Władysława Broniewskiego i powstającym osiedlem Giżynek. Proponowanym sercem obszaru mają być ogrody działkowe – są one jednym z trzech kluczowych rezerwuarów zieleni w najbliższym sąsiedztwie wraz z Parkiem Stefana Batorego i Starym Cmentarzem. 

Model – Część studialna projektu 

Obszar przyszłego Osiedla Forsycji to położony na obrzeżach miasta teren o zróżnicowanej zabudowie. Trójkątna działka znajduje się na styku trzech różnych kierunków urbanistycznych: pierwszego tworzonego przez zabudowę jednorodzinną, drugiego związanego z terenami fabrycznymi oraz bliskiej im nowo powstałej zabudowy wielorodzinnej i trzeciego, który wprowadzi w przyszłości zabudowa osiedla Giżynek. Projekt świadomie nawiązuje do tych zastanych w terenie skomplikowanych relacji przestrzennych. 

Kwartały/Kamienie – Wariant B (mieszkania narożne i dwustronne)

Kwartały/Kamienie – Wariant D (mieszkania narożne i jednostronne)

Koncepcja przestrzenna zakłada budowę trzech luźno skomponowanych kwartałów, oddzielonych od siebie wolną od pojazdów przestrzenią wspólną. Zróżnicowane kolorystycznie kwartały zbudowane zostały wokół wyniesionego na ok. 1 metr zadrzewionego, zielonego dziedzińca. Wprowadzenie podwyższenia oraz zróżnicowany charakter elewacji zewnętrznych i wewnętrznych mają za zadanie wydzielenie prywatności części wspólnych nie za pomocą ogrodzeń, lecz miękkich interwencji. Projekt zieleni wewnątrz kwartałów zakłada odtworzenie naturalnego krajobrazu. Ruch samochodowy i parkingi przeniesiono na obrzeże projektowanego terenu, a zaprojektowana zieleń ma zachęcać mieszkańców do aktywnego spędzania czasu na wolnym powietrzu, co sprzyjać ma sąsiedzkiej integracji. 

Kamień B – Sposób organizowania przestrzeni mieszkalnej wokół dziedzińca – Kondygnacja powtarzalna

Proporcje budynków i sposób ułożenia nowych kwartałów próbują podjąć dialog przestrzenny z istniejącymi wokół budynkami mieszkalnymi. Nie premiują jednego wybranego kierunku, starają się współgrać z całym skomplikowanym otoczeniem. Powierzchnie utwardzone zaprojektowano z materiałów mineralnych, zapewniających nie tylko dobrą wytrzymałość, ale też przenikalność wód opadowych. 

W projekcie zrezygnowano z lokalizacji miejsc postojowych w garażach podziemnych. Wszystkie miejsca postojowe zlokalizowano na terenie wzdłuż drogi wewnętrznej. Do wejść do budynków zapewniono okazjonalny, kontrolowany podjazd. Tym samym wnętrze osiedla jest strefą wolną od ruchu kołowego, co znacząco wpływa na bezpieczeństwo mieszkańców. 

Zielone wnętrze kwartału z “otwartymi” balkonami 

Przestrzenie komercyjne zlokalizowano w parterach najdłuższych budynków, które przylegają do niewielkich wewnętrznych skwerów. Tu swoje miejsce mogą znaleźć  zarówno niewielkie punkty usługowe (kawiarnia, sklepik, punkt naprawy i mycia rowerów, etc.), jak również większe lokale o powierzchni ok. 200 m2.  

Wejścia do budynków zlokalizowano od strony ścian szczytowych, z wnęki, bez konieczności montowania dodatkowych zadaszeń. Na kondygnacjach powyżej parteru zaprojektowano ze względów akustycznych możliwość wydzielenia klatki schodowej. Pomiędzy schodami a pokojami mieszkalnymi zaprojektowano strefę pomieszczeń pomocniczych (łazienki, komórki lokatorskie, kanały i piony instalacyjne), która zapewnia właściwy komfort akustyczny mieszkań. 

strefa wejściowa do budynku

Projektując PRZESTRZEŃ MIESZKALNĄ zrezygnowano z funkcjonalistycznego podziału mieszkania na dostępne z korytarza, zhierarchizowane pomieszczenia, takie jak pokój dzienny, sypialnia, pokój dziecka. Zamiast tego zaproponowano centralną przestrzeń w postaci kuchni i jadalni oraz znajdujących się po jej obu stronach, dwóch równoważnych pokoi. Taka dyspozycja przestrzenna daje mieszkańcom możliwość wyboru sposobu zamieszkiwania poszczególnych pomieszczeń. Część kuchenną i jadalną usunięto z pokoju dziennego, dzięki czemu można było zredukować jego wielkość oraz zapewnić niezbędną prywatność w przypadku używania tej przestrzeni do spania. Dostęp do kuchni i jadalni możliwy jest zawsze bez zakłócania spokoju ludzi przebywających w pozostałych pomieszczeniach. 

Alternatywne wykorzystanie przestrzeni mieszkalnej wokół centralnej kuchni

Pomieszczenie, które w projekcie nazwano jadalnią, zlokalizowane w wykuszu, może przybrać również inne funkcje: może stać się przestrzenią do wypoczynku lub pokojem do nauki i pracy z wygodnym biurkiem i przyjemnym widokiem wokół. Wykusz jest dla domu latarnią, zbieraczem światła. Zapewnia lepsze przewietrzanie lokali jednostronnych. Do każdego mieszkania przynależy prywatna przestrzeń zewnętrzna, dostępna poprzez “werandę” zlokalizowaną naprzeciwko wejścia do mieszkania.  

Przykładowe aranżacje przestrzeni mieszkalnej 

Dzięki rezygnacji z garaży podziemnych projekt redukuje powierzchnię zabudowy do minimum i maksymalizuje powierzchnie biologicznie czynne. Zakłada się retencję wody na zielonych dachach oraz budowę zbiorników retencyjnych wykorzystywanych do podlewania terenów zielonych. Budki dla ptaków, domki dla owadów pożytecznych oraz łąki kwietne dadzą schronienie dla zwierząt, zapewniają pokarm dla owadów a także poprawią mikroklimat osiedla.  Nowe nasadzenia wykonane będą zgodnie z zasadą bioróżnorodności. 

Przestrzeń mieszkalna z centralnie zlokalizowaną kuchnią 

“Zachodniopomorskie spółki są prekursorami nie tylko w zakresie zarządzania. Inwestycje realizowane zarówno w Szczecinie, jak i w Stargardzie zwracają uwagę architekturą wpisującą się w kontekst urbanistyczny, wysokiej jakości materiałami wykończeniowymi i dobrze zaplanowanymi przestrzeniami wspólnymi. Przyzwoite place zabaw i przyjazne tereny zieleni z odpowiednią liczbą wygodnych ławek, których wciąż na próżno szukać w wielu realizacjach deweloperskich w 2021 roku, w projektach zachodniopomorskich TBS-ów  przełomu wieków były już standardem”. (Autoportret, Kwestia Mieszkaniowa, Nr 72, 1-2021, Str. 46) 

Te słowa opublikowane niedawno w opiniotwórczym czasopiśmie zobowiązują do kontynuacji dobrych zachodniopomorskich wzorców takich jak projekty TBS przy ulicy Kleeberga, Łuczniczej, Osiedla Pod Klonami w Szczecinie. Do tych dobrych wzorów należą także realizacje ze Stargardu zlokalizowane przy ulicy Śniadeckiego. Osiedle Forsycji przy ulicy Heleny Żybułtowskiej to szansa na podsumowanie 25 lat działalności TBS w regionie w postaci projektu, który czerpiąc z olbrzymiego doświadczenia z przeszłości wyznaczy cele na przyszłość.

 

architect:
ANALOG, Szczecin 
Piotr Śmierzewski, Michał Czeszejko, Rafał Taracha
project team:
Mateusz Modzelewski, Stanisław Czujkowski, Michał Mirosławski, Zuzanna Zdanowicz, Jakub Manyś